سید شهاب‌الدین چاوشی*
نقش روابط عمومی در یک سازمان، نقش آیینه در اصلاح امور و بهبود خرابی‌هاست. در واقع اولین پرچمداران اصلاحات،«روابط عمومی‌های» سازمان‌ها هستند. سازمان‌های دولتی مثل هر پدیده دیگر دچار آنتروپی و کهولت شده و به مرور کارکردهای مؤثر خود را از دست می-دهند، و روابط عمومی نه تنها آیینه‌ای برای انعکاس زشتی‌ها و زیبائی‌های یک سازمان، بلکه یک عامل مؤثر در بازآفرینی فرصت‌های جدید در سازمان‌هاست.
روابط عمومی ها با حضور در متن تلاش‌ها و فعالیت‌های سازمان‌ها، می‌توانند با رصدکردن خروجی‌های سازمان، پویائی و کارآمدی سیستم را تضمین نمائید. هر جا روابط عمومی تعطیل و دچار روزمرگی است، رکود بر پیکره سازمان حکم‌فرماست.
آفت بزرگ کار روابط عمومی‌ها این است که تک بعدی باشند و مطابق با خواست و اراده رئیس، آیینه خود را بر افکارعمومی و عملکرد سازمان بتابانند. هنر شما در درست دیدن و درست شنیدن نظرات و دیدگاه‌های مردم از عملکرد سازمان شماست. نظرسنجی مستمر و اطلاع به روز از میزان رضایت مردم باتوجه به اهمیت آن، در بهبود عملکرد سازمان فقط از طریق شما میسر است.
واقعیت تلخ امروز ما، این است که سازمان اداری ما در تراز نظام نبوده و تکافوی هدف‌های متعالی نظام سیاسی جمهوری اسلامی را نمی‌نماید و نیازمند یک خانه تکانی اساسی است. سازمان اداری کشور بیش از پیش فربه و ناکارآمد گشته و پاسخگوی نیازهای متفاوت جامعه نیست.
نظام متورم اداری ما بخش اعظمی از بودجه ملی کشور را می‌بلعد و در ازاء هزینه‌های زیاد، مولد ثروت نیست. ضریب بهره‌وری در نظام اداری ما بسیار پائین است و برای رسیدن به رشد 6 درصدی، تحول اساسی در ساختار اداری، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.
غالب مدیران و کارشناسان ما خود را ممتاز و دارای کارنامه برتر می‌دانند و این آغاز سقوط است، به آنچه داریم راضی شده‌ایم و درصدد بهبود شرایط و اوضاع برنمی‌آئیم. طالب آن هستیم خود را بیش از آنچه که هستیم نشان دهیم.
خطر خود بزرگ‌بینی و چاپلوسی و دروغ، آفت بزرگ دستگاه اداری کشور شده است. در چنین فضائی، «نخبه گرائی» رشد نمی‌کند. ورودی سازمان‌های ما به لحاظ نیروی‌انسانی، عمدتاً نیروهای فاقد کیفیت و تخصص و دانش و بینش است. با این نیروها نمی‌توان نظام اداری را برای هدف‌های بزرگ سیاسی کشور مهیا ساخت. راه ورود بر نخبگان باید هموار شود. چرا پرسنل دستگاه‌های دولتی که فرصت‌های مهم شغلی را اشعال کرده‌اند از رضایت شغلی لازم برخوردار نیستند؟
سازمان اداری کشور محل حضور نخبگان و کارآفرینان کشور است. نگاه امدادی اشتغال‌زائی در جذب نیرو به سازمان‌های اداری کشور باید متوقف شود.
نخبگان باید برای اداره کشور ورود پیدا کنند و حصارهای تنگ نظری در برخورد با سرمایه-های اصلی کشور و مردم را بشکنند.
بدون نظام اداری کارآمد نمی‌توان از هویت و موجودیت نظام سیاسی کشور با تمام هدف‌های متعالی آن صیانت کرد.
نقش روابط عمومی در اصلاح روند سازمان‌ها و انعکاس واقعی بهره‌وری آنها بی بدیل است. به شرطی که همانگونه بنویسندکه می‌بیینند، نه آنگونه که رؤسا می‌پسندند و این نیازمند یک تغییر نگرش اساسی در عرصه روابط عمومی است.
نقش مهم و اساسی دیگر روابط عمومی و رسانه‌ها در عرصه نظارت همگانی است که در اصل هشتم قانون اساسی ما بدان تصریح شده است. نظارت همگانی در کشورهای پیشرفته یک اصل پذیرفته شده است. لازمه صیانت از نظام‌های مبتنی بر رأی و رضایت مردم برای حفظ مشروعیت سیاسی حکومت به رسمیت شناختن نظارت همگانی توده‌های مردم است.
با افزایش دستگاه‌های نظارتی نمی‌توان سلامت نظام اداری را تضمین کرد. یکی از پرناظرترین حکومت‌ها حکومت ماست، اما مفاسد اداری هنوز کنترل نشده و سوءاستفاده‌ها به حداقل نرسیده است.
ما گاهی معروف‌ها را به جای منکر می‌گیریم و منکرها را به جای معروف، بهتر اینکه ما جاهل‌ها امر به معروف و نهی از منکر نکنیم. آگاهی و بصیرت، دانایی، روشنایی، روانشناسی و جامعه‌شناسی می‌خواهد تا انسان بفهمد که چگونه امر به معروف و نهی از منکر کند. یعنی راه معروف را تشخیص بدهد، ببیند معروف کجاست؟ منکر را تشخیص بدهد، ریشه منکر را بدست بیاورد. از کجا آن منکر سرچشمه می‌گیرد.
*معاون سیاسی و اجتماعی استانداری تهران / عضو هیات علمی دانشگاه
منبع: تابناک
