شاه سعودی از معامله قرن فاصله می گیرد

** امضای ولیعهد جوان پای معامله قرن
نسبت نزدیک 'محمد بن سلمان' ولیعهد سعودی با این طرح به حدی است که یک عضو سازمان آزادیبخش فلسطین می گوید که رهبران فلسطینی از طریق او در جریان معامله قرن قرار گرفتند.
'احمد المجدلانی' عضو کمیته اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) گفت: 'جراد کوشنر' مشاور و داماد 'دونالد ترامپ' رئیس‌ جمهوری آمریکا جزئیات معامله قرن را به ولیعهد عربستان انتقال داد و ما از طریق او در جریان این معامله قرار گرفتیم.
مقام‌های تشکیلات خودگردان فلسطین همچنین دسامبر سال گذشته خبر دادند که ولیعهد سعودی به 'محمود عباس' برای پذیرش طرح مد نظر آمریکا برای مذاکرات با رژیم صهیونیستی موسوم به معامله قرن فشار آورده بود.
یک دیپلمات در ریاض درباره سفر اخیر داماد و مشاور رئیس‌ جمهوری آمریکا به ریاض به منظور رایزنی درباره معامله قرن هم گفت که شاه و ولیعهد سعودی هر دو با کوشنر دیدار کردند، اما این محمد بن سلمان بود که با کوشنر صحبت کرد و شاه در گوشه ای نشسته بود.
روزنامه صهیونیستی 'معاریو' هم جزییاتی از دیدار بن سلمان با نمایندگان سازمان های یهودی در جریان سفر اردیبهشت ماه گذشته او به واشنگتن را فاش کرد که گفته بود، مساله فلسطین اولویت اصلی برای عربستان نیست و مسائل با اهمیت‌تری مثل ایران وجود دارند.
ولیعهد سعودی در این دیدار همچنین افزوده بود: رهبری فلسطین از 40 سال پیش تاکنون فرصت‌ها را از دست داده و با تمامی پیشنهادات مخالفت می‌کند. فلسطینی‌ها باید پیشنهاداتی را که به آن‌ها ارائه می‌شود، قبول کنند و به میز مذاکرات بازگردند، یا ساکت باشند و دست از شکایت بردارند.
او همچنین در گفت وگو با رسانه های آمریکا از حق صهیونیست ها برای تشکیل دولت در 'سرزمین های خود' حمایت کرده بود. موضعی که تاکنون از زبان هیچ مقام عربی شنیده نشده بود.

** مواضع جدید
اما در حالی که رسانه‌ها در یک سال گذشته گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره ارتباطات پیدا و پنهان مقام‌های سعودی به ویژه ولیعهد با رژیم صهیونیستی مطرح کرده اند، خبرگزاری 'رویترز' از مداخله ملک سلمان برای «مهار» مواضع پسرش درباره طرح موسوم به معامله قرن خبر داد.
این رسانه غربی به نقل از سفیر تشکیلات خودگردان فلسطین در ریاض نوشت: ملک سلمان در دیدار اخیر خود با محمود عباس به او گفته است که 'ما شما را رها نخواهیم کرد. ما آنچه که شما می‌پذیرید را می‌پذیریم و آنچه که رد می‌کنید را رد می‌کنیم'.
رویترز سپس به نقل از دیپلمات ها و تحلیلگران مقیم ریاض پایتخت عربستان افزود: ضمانت‌های شخصی و خصوصی ملک سلمان شاه سعودی به محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین و بیانیه‌های عمومی و علنی ماه‌های اخیر او در دفاع از مواضع طولانی‌مدت عربی (درباره فلسطین)، تصورات و برداشت‌ها درباره اینکه مواضع عربستان تحت رهبری محمد بن سلمان پسر و ولیعهد قدرتمند او در حال تغییر است را عوض کرد.
یک دیپلمات ارشد عربستانی در ریاض به رویترز گفته است: در عربستان، پادشاه تصمیم‌گیرنده در خصوص این مسئله است و نه ولیعهد. اشتباه آمریکایی‌ها این بود که تصور می‌کردند یک کشور می‌تواند با فشار به دیگر کشورها، آنها را متقاعد و ترغیب به تسلیم کند، اما بحث اصلا فشار نیست، هیچ رهبر عربی نمی‌تواند بیت‌المقدس یا فلسطین را رها کند.
اعلام این مواضع جدید از سوی عربستان در حالی است که برخی منابع نزدیک به دربار پادشاهی سعودی هفته گذشته اعلام کردند که سلمان بن عبدالعزیز با وجود بیماری حاضر به ترک قدرت نیست.
منابع نزدیک به دربار عربستان گفتند که شاه سعودی در یک جمع خصوصی گفته است که ضرورتی برای انتقال قدرت به ولیعهد نمی بیند و گمان می کند همچنان می تواند به وظایفش عمل کند . انتشار این سخنان در حالی است که طی یک سال گذشته تمامی امکانات برای جایگزینی احتمالی ولیعهد فراهم شده است و تصور می شد که سلمان به زودی کناره گیری از قدرت به نفع پسرش را اعلام کند.

** موانع معامله قرن
کوشنر مشاور ارشد ترامپ و 'جیسون گرینبلات' فرستاده ویژه رئیس جمهوری آمریکا در مذاکرات بین المللی، ماه گذشته میلادی برای جا انداختن و کسب حمایت اقتصادی دولت های عربی از طرح موسوم به معامله قرن به کشورهای اردن، عربستان، مصر، قطر و فلسطین اشغالی سفر کردند.
معامله قرن، طرحی آمریکایی است که پس از انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا آشکار شد. این طرح در راستای تسویه مسأله فلسطین و ایجاد صلح میان فلسطینی ها و رژیم صهیونیستی و نیز صلح میان این رژیم و کشورهای عربی در مرحله بعدی است .
طرح مذکور ایجاد یک دولت فلسطینی بدون سلاح را مطرح می کند که شامل نوار غزه و بخش هایی از منطقه صحرای 'سینا' است و قرار است کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس 10 میلیارد دلار برای زیرساخت های این دولت جدید بپردازند.
در این طرح پایتختی قدس شرقی برای دولت مستقل فلسطین، حق بازگشت آوارگان فلسطین یا توقف شهرک‌سازی‌های رژیم صهیونیستی در اراضی مورد مناقشه با فلسطین لحاظ نشده است.
رئیس دفتر سیاسی 'حماس' در این ارتباط گفت: هدف از معامله قرن، به فراموشی سپردن مسئله فلسطین و تغییر هویت دشمن است. این معامله می‌خواهد ایران و گروه‌های مقاومت فلسطین را دشمن جدید در منطقه اعلام کند.
این طرح طی ماههای اخیر و به رغم تلاش های مقامات آمریکایی برای جا انداختن آن با مخالفت کشورهای مستقل اسلامی از جمله جمهوری اسلامی ایران و همچنین گروههای مقاومت روبرو شده است .
برخی کشورهای عربی دیگر مانند قطر هم پذیرش این طرح را مشروط کرده اند. پذیرش طرح از سوی دولت خودگردان، پایان محاصره غزه و خارج شدن حماس از لیست گروههای تروریستی از شروط قطر برای همراهی با این طرح اعلام شده است .
به گفته منابع دیپلماتیک، داماد ترامپ در سفر به قطر، از امیر این کشور خواست به حماس فشار بیاورد تا در ازای کمک اقتصادی آمریکا به نوار غزه دست از کنترل این منطقه بردارد.
یک منبع دیپلماتیک مطلع از نشست 'شیخ تمیم' با کوشنر در دوحه گفت که امیر قطر در جواب این درخواست داماد ترامپ به «تکان دادن سر» بسنده کرد.
این منبع ادامه داد: مشخص نیست که این تکان دادن سر، نشانه توافق بوده یا اینکه قطر در ازای این پیشنهاد، پیشنهاد دیگری ارائه داده باشد.
یکی دیگر از موانع اجرایی شدن معامله قرن برپایی تظاهرات بزرگ بازگشت است که جمعه گذشته وارد هجدهمین هفته خود شد و قرار است تا پایان محاصره غزه و از دستور کار خارج شدن معامله قرن ادامه یابد.
مردم فلسطین با حضور در این تظاهرات می‌خواهند اعلام کنند که معامله قرن را باطل و خواستار 'بازگشت به سرزمین‌های مادری‌شان' هستند.
حجم و گسترش درگیری ها در سرزمین های اشغالی به حدی است که چند روز پیش 'آنتونیو گوترش' دبیر کل سازمان ملل هشدار داد، غزه بر لبه پرتگاه جنگ است.
کارشناسان می گویند: توفیقات نظام سوریه در تامین امنیت کامل در دمشق و اعزام نیرو برای نبرد در جبهه های جنوبی در کنار مرزهای سرزمینهای اشغالی، تبدیل شدن مقاومت در لبنان از یک حزب به یک دولت در سایه استقبال مردمی در انتخابات پارلمانی و تمرکز جدی تر و کامل تر حزب الله بر دفع دشمنی های اسرائیل و آن هم در کنار مرزهای لبنان با این رژیم بر دشواری های تحقق رویای معامله قرن افزوده است.
به گفته این کارشناسان، اگر چه از ابتدای اعلام طرح معامله قرن معلوم بود که این طرح از یک بهم ریختگی کامل برخوردار است و امکان اجرای آن به دلیل پیچیدگی های شرایط منطقه غیر ممکن است، اما اعلام مواضع جدید عربستان و استمرار آن می تواند به معنای فاصله گرفتن از این طرح تعبیر شود، چرا که فلسطین امروز بیش از هر زمان دیگری به حمایت کشورهای عربی و اسلامی نیاز دارد.