محرومیت های فوتبالی و حلقه مفقوده ای به نام مدیریت !

مقایسه محرومیت فوتبال ایران با باشگاه های بزرگ جهان نشان از آن دارد که هر چند در یک دهه گذشته محرومیت و محکومیت فوتبالی ایران در پرونده های بین المللی اندک نبوده اما مدیران ارشد این رشته ورزشی بدون توجه به خسارت هایی که در این زمینه نصیب فوتبال کشور می شود، همچنان به کار خود ادامه می دهند و به نوعی هیچ گاه مسوولیت اشتباه خود را نمی پذیرند.
حال با این شرایط پرسش این است که چرا با وجود هفت محرومیت و محکومیت فوتبالی ایران در یک دهه گذشته همچنان شاهد تکرار این مسائل در فوتبال ایران هستیم؟

** تفاوت در نگاه مدیریتی
احکام تنبیهی فیفا برای پیشگیری از تخلفات بیشتر در دنیا فوتبال یک امر رایج است که تاکنون بسیاری از باشگاه های و فدراسیون های مختلف با آن دست به گریبان بوده اند. اما رویه و نوع برخورد مدیران ورزشی کشور با این مساله ، متفاوت تر از رویه جهانی آن است. در حالی که مدیران ارشد باشگاه های بزرگ فوتبال بعد از صدور این نوع احکام مسوولیت آن را به گردن می گیرند اما در ایران برخی مدیران ورزشی کشور با فرافکنی سعی دارند به نحوی اشتباه خود را به گردن دیگران بندازند.
مصداق کامل فرار از پاسخگویی و دنبال مقصر بودن را می توان در پرونده محرومیت اخیر استقلال مشاهده کرد. پس از رد فرجام خواهی باشگاه استقلال از سوی کمیته انضباطی فیفا، برخی مدیران باشگاه با شانه خالی کردن از زیر بار این حکم، اعلام کردند کمیته روابط بین‌الملل فدراسیون فوتبال ایران نسبت به اعلام حکم فیفا به باشگاه استقلال کم کاری کرده است. این ادعای مدیران باشگاه استقلال در کمترین زمان ممکن با واکنش مسوولان فدراسیون فوتبال مواجه شد.
«محمدرضا کسرایی» معاون بین المللی فدراسیون فوتبال پیرو این ادعا، با دفاع از عملکرد معاونت بین المللی فدراسیون فوتبال گفت: از آنجایی که باشگاه استقلال از ابتدای باز شدن پرونده شیحی، به صورت مستقیم با فیفا مکاتبه ‌کرده، فدراسیون فوتبال دخالت چندانی در این موضوع نداشت و تنها نامه های نمابر شده و ایمیل‌های ارسالی فیفا را بررسی می‌کرد. در واقع باشگاه استقلال از همان ابتدا در جریان محرومیت قرار داشت و اینکه نامه تأکیدی فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ را رسانه ای نکرده جای تعجب دارد.
پاسخ کسرایی به ادعایی مدیران باشگاه استقلال تهران به نوعی نشان دهنده آن است که مدیران این تیم در شرایط کنونی که آبی پوشان پایتخت از پنجره نقل و انتقلات زمستانی محروم شده اند، نه تنها پاسخگوی افکار عمومی نیست بلکه آنها با فرافکنی قصد دارند اشتباه خود را به گردن دیگران بندازند.

** حضور معاونت های نمادین در باشگاه ها
بررسی ساختار سازمانی باشگاه های فوتبال در دنیای حرفه ای این ورزش، حکایت از آن دارد که در زمان عقد قرارداد با بازیکنان، کادر فنی و اسپانسر (حمایت کنندگان مالی) تمامی معاونت ها در زمینه بند بند قرارداد نظر می دهند و پس از تایید آنان قرارداد نهایی امضا می شود اما این رویه به گفته برخی مسوولان باشگاهی در فوتبال ایران کاملا متفاوت است.
«محسن بزرگی » معاون حقوقی باشگاه استقلال دراین باره به گروه پژوهش و تحلیل خبر ایرنا گفت: اینکه قرارداد باید قبل از امضا به تایید بخش حقوقی باشگاه برسد یک اصل انکار ناپذیر است زیرا زمانی که قرارداد امضا شود دیگر نمی توان درباره آن اظهار نظر کرد و طرفین قرارداد باید به مفاد آن پایبند باشند. اما نگاهی که در باشگاه استقلال به معاونت حقوقی این باشگاه وجود داشته، این بود که اگر دعوای حقوقی و یا شکایت کیفری اتفاق بیفتد و موضوع به دادگاه های داخلی ارجاع داده شود معاونت حقوقی برای دفاع وارد عمل شود.
وی اظهار کرد: درگیر نبودن بخش حقوقی با قرارداد بازیکنان و مشکلات پیش روی آن موجب شد که معاونت حقوقی در پرونده عادل شیحی از قضیه محرومیت بی خبر باشد زیرا تمام نامه و مکاتبات ارسالی فیفا به باشگاه توسط مدیرعامل پی نوشت و به بخش بین الملل ارجاع می شود.
وی در پاسخ به پرسشی درباره چرایی مجاب شدن باشگاه فوتبال استقلال تهران در دعاوی بین المللی ورزش گفت: در مورد سایر بخش های فوتبال کشور نمی توانم پاسخگو باشم اما در مورد باشگاه استقلال باید بگویم علت این امر این است که تا چندی پیش هیچ نظارت حقوقی بر قرارداد بازیکنان داخلی و خارجی وجود نداشت . این معاونت تا پیش از قرارداد «آندرانیک تیموریان» هیچ گونه دخالتی در امضای قرارداد با بازیکنان و کادر فنی نداشته و تنها در قرارداد این بازیکن بود که به دستور مدیرعامل باشگاه ورود کرد و استانداردهای خود را برای امضای قرارداد اعلام کرد.

** در جستجوی راهکاری برای پیشگیری
پرسشی که این روزها به شدت ذهن هواداران فوتبال را به خود مشغول کرده این است که چرا قرارداد بازیکنان خارجی شاغل در لیگ برتر ایران همواره با مشکلاتی روبرو بوده و جریمه و محرومیت را نصیب تیم های فوتبال ما می کنند؟ برای پاسخ به این پرسش نیاز است شیوه استخدام بازیکنان خارجی در لیگ مورد بررسی قرار گیرد.
در بسیاری از مواقع مشاهده شده است که بازیکنان خارجی شاغل در لیگ برتر فوتبال ایران بدون رزومه حرفه ای و تنها به خاطر حضور گسترده دلالان در فوتبال ایران وارد باشگاه شده و یک شبه قراردادهای میلیاردی امضا می کنند.
بنا بر اخبار منتشر شده الگوی استخدام بازیکن خارجی که در تمامی باشگاه های حرفه ای جهان رعایت می شود در انعقاد قرارداد بازیکنان خارجی شاغل در لیگ ایران کمتر مورد توجه قرار می گیرد. در این خصوص معاون حقوقی باشگاه استقلال با اشاره به مهمترین شاخصه های استخدام بازیکن خارجی افزود: نخستین نکته ای که باید در زمینه استخدام بازیکن خارجی مورد توجه قرار گیرد بحث فنی است که از سوی کادر فنی مورد بررسی قرار گیرد. بخش فنی باید ضرورت استخدام بازیکن را از لحاظ فنی به صورت کتبی تایید کند.
بعد از مسئله فنی ، سلامت جسمی و روحی بازیکن مهمترین موضوعی است که باید به آن پرداخته شود. ناگفته نماند در برخی از مواقع پیش آمده است بازیکن حتی بدون یک دقیقه بازی هزینه های زیادی به باشگاه تحمیل کرده است. قبل از قرارداد بازیکن ، باید از وی تست سلامت جسمی و روحی گرفته شود و پزشک مورد اعتماد باشگاه وی را تایید کند. استخدام یک کارشناس حقوق بین الملل آشنا به قوانین فوتبالی است که بتواند در دعاوی بین المللی اظهار نظرهای لازم را انجام دهد نیز در پازل چهارم انعقاد قراداد با بازیکنان خارجی اهمیت فراوانی دارد.
و سخن آخر اینکه مشکلی که برای استقلال به وجود آمده و این تیم از فعالیت در فصل نقل ‌و انتقالات محروم کرده، مربوط به دیروز و امروز نیست بلکه یک رویه مستمر در سال های گذشته است که در حکم هایی مانند محرومیت استقلال از لیگ قهرمانان آسیا، برنده شدن عراق در ماجرای استفاده از بازیکن دوپینگی در جام ملت های آسیا، محرومیت تیم فوتبال امید و کسر امتیاز از باشگاه های پرسپولیس تهران و پاس همدان نظاره گر آن بودیم.
با بررسی حجم سنگینی از محرومیت های ورزشی و تکرار پیاپی آن در یک دهه گذشته، به نظر می رسد زمان فرا رسیده است که وزارت ورزش و امور جوانان در کنار فدراسیون فوتبال حساسیت بیشتری نسبت به انتخاب مدیران و اعضای هیات مدیره باشگاه های کشور داشته باشند تا در آینده کمتر شاهد تکرار محرومیت های فوتبالی باشیم.