استاندار اصفهان گفت: اهمیت جریان یافتن آب در زاینده‌رود به‌منظور جلوگیری از گسترش فرونشست زمین است و نباید برخی گزارش‌های نادرست، سطح نگاه ملی در این زمینه را مخدوش کند. سید رضا مرتضوی روز چهارشنبه در " همایش ملی زاینده رود و گاوخونی " در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) افزود: نباید اهمیت جریان یافتن آب در زاینده رود فقط به مسائلی مانند قدم زدن یا آواز خواندن در کنار رودخانه محدود شود بلکه لازم است سطح مطالبه گری مردم و مسوولان در این زمینه با هدف جلوگیری از فرونشست زمین و سایر چالش های بزرگ مانند تهدید تمدن تاریخی فلات مرکزی کشور باشد.
استاندار اصفهان با بیان اینکه به موضوع فرونشست زمین و جاری شدن آب در زاینده رود نباید به شکل فانتزی پرداخته شود، تصریح کرد: این کار، تلقی ها درباره مشکلات زاینده رود در سطح ملی را به خطا می برد.
مرتضوی با تاکید بر اینکه فرونشست امروز به اَبَر چالش استان اصفهان تبدیل شده و ناشی از نپرداختن به سهم محیط زیستی است، اظهار داشت: این پدیده در اصفهان، پر مخاطره‌ترین فرونشست است زیرا به زیرساخت ها و بافت های شهری وارد شده است.
وی با بیان اینکه مدیریت استان اصفهان بحران فرونشست را کتمان نمی کند و پای ثابت اکثر پیگیری ها در این زمینه بوده است، گفت: احیای زاینده رود و تالاب گاوخونی امروزه اساسی ترین مساله فلات مرکزی کشور است.
استاندار اصفهان با اشاره به اینکه در احیای زاینده رود فقط بدنبال احیای فیزیکی رودخانه نیستیم، تصریح کرد: ما بدنبال احیای اجتماعی حوضه زاینده رود نیز هستیم که این احیا از احیای فیزیکی مهمتر است.
وی با بیان اینکه احیای اجتماعی به معنی ایجاد امید و اعتماد میان همه بهره برداران است، افزود: حل مساله زاینده رود یک موضوع مهندسی و فنی نیست بلکه باید در بخش های مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی و با هم افزایی و به اشتراک گذاری توانمندی ها دنبال شود.
مرتضوی اظهار داشت: در سه دهه گذشته سیاست‌های غلطی بر حکمرانی آب و حوضه زاینده رود اتفاق افتاد و ما امروز میراث‌دار سیاست های نادرست گذشته هستیم که اعتماد و امید را میان بهره برداران این حوضه آبریز خدشه دار کرده است.
وی با بیان اینکه نگاه به یک پروژه واحد در سال‌های گذشته و ایجاد شدن حساسیت ها درباره آن شرایط را به سمتی برد که باعث انباشته شدن ناامیدی و از بین رفتن اعتماد شد، خاطرنشان کرد: مجموعه های مرتبط و نقش آفرین در حوضه آبریز زاینده رود که دغدغه این رودخانه را داشتند نیز با مباحث و اعلام نظر در فضاهای مختلف شرایط را نامناسب‌تر کردند.
استاندار اصفهان ادامه داد: از روزهای نخست مسوولیت ما در استان اصفهان یکی از دغدغه‌هایی که را پیگیری کردیم هماهنگ کردن همه مجموعه های مرتبط با حوضه آبریز زاینده رود بود تا یک صدای واحد از استان به سطح ملی انعکاس یابد و شرایط به سمت ایجاد امید و اعتماد بیشتر در جامعه پیش رود.
وی یکی از این اقدامات را ایجاد مرکز رصد و پایش منابع آب در شرکت آب منطقه‌ای دانست و اظهار داشت: اگر به جدول منابع و مصارف حوضه زاینده رود نگاه کنیم متوجه می‌شویم که به دلیل برخی غفلت‌ها و بی دقتی ها، فضای غیرشفافی در این جدول وجود دارد که تلاش شد با هماهنگی دستگاه‌های تخصصی استان شفافیت آن بیشتر شود.
استاندار اصفهان همچنین با اشاره به پیشینه تاریخی حوضه آبریز زاینده رود، گفت: با ورود فناوری های جدید و برق‌رسانی امکان بهره مندی از پمپاژ آب در مناطق مرتفع فراهم شد و نتیجه این شد که سطح زیر کشت از ۴۰ هزار هکتار در دهه ۶۰ به ۱۲۰ هزار هکتار در سال های اخیر برسد.
وی با اشاره به ۸۰ هزار هکتار توسعه غیر موجه در بالادست تا پایین در این حوزه آبریز، اضافه کرد: این افزایش سطح زیر کشت و برداشت های مجاز و غیر مجاز سبب برداشت ۵۰۰ میلیون متر مکعب آب، تخلیه آبخوان ها و عدم جاری بودن زاینده‌رود تا پایاب شده است.
مرتضوی ادامه داد: در زمینه فناوری های جدید در برداشت آب در حوضه آبریز زاینده رود مدیریت مناسبی در دو استان چهارمحال و بختیاری و اصفهان صورت نگرفته است.
وی همچنین با اشاره به نقش توسعه صنعتی، تصریح کرد: آدرس غلطی درباره مصارف صنعتی در سطح کشور داده شده و با اینکه اهم موارد و عوامل موثر در جاهای دیگری باید جست و جو شود، جریانی در کشور یک کلام واحد را مطرح کرده که صنعت، سبب خشک شدن زاینده رود شده است.
به گفته استاندار اصفهان، سهمی که صنایع ( از زاینده رود) می برند به اندازه ای که درباره آن گفته می شود نیست البته باید سهم صنعت را هم مد نظر قرار داد.
مرتضوی همچنین با اشاره به نپرداختن به بعضی از اولویت‌ها در این مطالبه گری ها، تاکید کرد: اولویت دوم پس از تامین آب آشامیدنی، محیط زیست است که در مطالبه گری مورد غفلت قرار گرفته است.
وی اضافه کرد: اگر مسائلی مانند ریزگردها با منشاء تالاب گاوخونی ذهن همه را درگیر کرده به این دلیل است که در گذشته، نگاه ها به بخش محیط زیست بیشتر جنبه لوکس و فانتزی داشت و تصور می کردند که تامین آب برای تالاب گاوخونی موضوعی لوکس است که با اولویت های دیگر همخوانی ندارد.
همچنین استاندار اصفهان با بیان اینکه راهکارهای احیای زاینده رود در پنج محور از جمله کاهش برخی از مصارف مجاز، حذف مصارف غیر مجاز، تعریف منابع جدید آب، مدیریت کیفیت آب و بهبود و جایگزینی شرایط معیشتی و اقتصادی دنبال می شود، گفت: برنامه های بیست و پنجگانه برای این موضوع تعریف شده است.
وی با بیان اینکه با توجه به تاکید رهبر معظم انقلاب و رییس جمهوری لازم است که احیای زاینده رود در سطح ملی بطور جدی پیگیری شود، افزود: همه ما باید در این زمینه احساس مسوولیت و تلاش کنیم تا این خواسته به حق مردم محقق شود.
استاندار اصفهان با بیان اینکه افرادی دوست ندارند روی آرامش در فلات مرکزی شکل بگیرد و به دنبال تفرقه افکنی هستند، تصریح کرد: ما باید مراقب این تفرقه افکنی ها باشیم و اگر فردی پشت تریبون توهینی کرد ما نباید وارد این فضا شویم بلکه لازم است انسجام و وحدت ملی را برای حل مسائل در بین استان های مختلف حفظ کنیم.
وی با تاکید بر اهمیت نقش دانشگاهیان و فعالان رسانه ای و محیط زیست در زمینه ارائه راهکار برای حل چالش های موجود، گفت: آنها می توانند در این زمینه پرچمداری کنند و با نگاه به ابعاد مختلف راهکار ارائه دهند.
استاندار اصفهان با بیان اینکه ما چند پروژه بزرگ را در حال اجرا داریم، گفت: از سال گذشته تا امروز ۳۵۰ کیلومتر مسیر پروژه انتقال آب از دریای عمان و خلیج فارس طی شده است در حالیکه در ابتدای کار به ما می‌گفتند این پروژه ۹ تا ۱۱ سال به طول می انجامد.
وی اظهار امیدواری کرد که در این پروژه تا سال آینده بخشی از آب از سه راهی سیرجان و بخش دیگر از آب در سه تا چهار سال آینده به استان اصفهان برسد.
همچنین مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در این همایش گفت: اگر جریان دائمی آب به میزان ۱۰ تا ۱۵ متر مکعب بر ثانیه در زاینده رود وجود نداشته باشد، پدیده فرونشست متوقف نمی شود.
احمدرضا لاهیجان زاده افزود: هرگاه جریان دائمی آب در این رودخانه شکل بگیرد، آثار آن و توقف فرونشست از ۲ سال بعد از آن شروع می شود.
وی با اشاره به اینکه تشکیل ستاد ملی احیای زاینده رود و تالاب گاوخونی در سطح ملی پیشنهاد شده است، اظهار داشت: این بحث نیاز به مدیریت ملی دارد.
لاهیجان زاده همچنین با تاکید بر اینکه دشت سگزی در شرق اصفهان به یکی از کانون های اصلی گرد و غبار تبدیل شده است، اضافه کرد: ۵۵۷ هزار هکتار از اراضی استان به شدت با مساله گرد و غبار درگیر است.
رییس کمیسیون ویژه آب شورای اسلامی شهر اصفهان در این همایش گفت: مساله زاینده رود و احقاق حق مردم اصفهان باید بعنوان مطالبه حقوقی در مراجع قضایی پیگیری شود و این موضوع از طرف ما بعنوان نمایندگان مردم در شهر در دست اقدام است.
مجید نادرالاصلی با تاکید بر لزوم مطالعه و پیگیری موضوع زاینده رود و آب، افزود: هماهنگی و تعامل مطلوبی بین شورای شهر و مدیریت شهری با مدیریت استان در این زمینه در ۲ سال گذشته وجود داشته است.
دبیر همایش ملی زاینده رود و گاوخونی نیز در این رویداد گفت: ۵۰ مقاله به دبیرخانه این همایش رسید که از بین آنها ۲۵ مقاله پذیرفته شد.
محمد کوشافر با بیان اینکه نشست های مرتبط با این همایش تا پایان امسال برگزار می شود، افزود: یکی از اهداف برگزاری چنین رویدادهایی فعال سازی پایان نامه های دانشجویی در زمینه زاینده رود و گاوخونی است.
وی همچنین با تاکید بر اینکه سرعت تهدیدها و خطرهای ناشی از خشکی زاینده رود و تالاب گاوخونی بیشتر از سرعت اقدامات ماست، تصریح کرد: آینده اصفهان و مردم ساکن در آن به تصمیم امروز مدیران و رفتار متخصصان بستگی دارد.