تابناک / سیدرحمان موسوی - دکتری روابط بین الملل و کارشناس مسائل سیاست خارجی: متاسفانه در مذاکرات وین، آمریکا موفق شد بندی را در توافق نهایی بگنجاند که امکان بازگرداندن تمامی تحریمها را فراهم میکرد اما میبینیم که رئیس جمهور کشورمان بجای عذرخواهی از مردم و رهبری بابت پذیرش بند مکانیسم ماشه در مذاکرات وین، وعده پیروزی به ملت را می دهد!
این موضوع درحالی است که این بند اجازه داد که همه تحریمها به صورت خودکار بازگردند، بدون آنکه اعضای شورای امنیت در این خصوص از حق وتو برخوردار باشند! چراکه همان زمان آمریکا بیم آن را داشت که روسیه یا چین ممکن است قصد وتوی بازگشت مجدد تحریمها را داشته باشند.
بر اساس بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام، اگر یکی از طرفین اجرای برجام مدعی باشد و شکایت کند که طرف دیگر برخی یا تمام تعهدات خود را انجام نداده، ابتدا این موضوع در کمیسیون مشترک مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این کمیسیون ۱۵ روز برای این موضوع فرصت دارد.
اگر طرف شکایت کننده، قانع نشد موضوع به وزرای خارجه کشورهای طرف برجام ارجاع داده می شود و این مجموعه نیز ۱۵ روز وقت خواهد داشت که مساله را فیصله دهد و طرف شکایت کننده راضی شود در غیر اینصورت بازهم کمیسیون مشترک ۵ روز فرصت رسیدگی خواهد داشت.
اگر در این فرآیند ۳۵ روزه طرف شکایت کننده راضی نشد و طرفین به توافق نرسیدند، مساله به شورای امنیت ارجاع داده می شود و این شورا ۳۰ روز در این زمینه فرصت دارد و در این فرصت قطعنامه «ادامه تعلیق تحریمهای ایران» رای گیری میشود؛ متاسفانه این ترتیبات عجیب و غریب به نحوی چیده شده که یک کشور، میتواند با وتوی این قطعنامه تحریمهای ایران را برگرداند!
در قطعنامه مصوب سال ۲۰۱۵ آمده است که تحریم تسلیحاتی ایران، که پیشتر جزو تحریمهای سال ۲۰۰۷ شورای امنیت علیه ایران محسوب میشد، روز ۱۸ اکتبر سال جاری به پایان برسد، درحالی که موعد پایان تحریم تسلیحاتی ایران نزدیک میشد، آمریکا از کشورهای عضو شورا خواست این تحریم تسلیحاتی تمدید شود و قطعنامهای را نیز در این رابطه به رای گذاشت.
با رای نیاوردن این قطعنامه در شورای امنیت در روز ۲۳ مرداد، اکنون ایالات متحده از راهی دیگر برای بازگرداندن این تحریم تسلیحاتی استفاده کرده است.
به عبارت دیگر از آنجا که تحریم تسلیحاتی ایران به یک قطعنامه شورای امنیت بازمیگردد و مکانیسم ماشه تمامی قطعنامههای تحریم از جمله آن قطعنامه را نیز بازمیگرداند، در نتیجه آمریکا با فعال کردن مکانیسم ماشه به هدف خود در تمدید تحریم تسلیحاتی ایران خواهد رسید!