تابناک/فرزند استاد معین با تاکید بر محفوظ بودن تمام فیشهای استاد معین، انتشار آنها را در آینده نزدیک نوید داد.
به گزارش ایرنا، «مهدخت معین» در نشست مجازی یادبود چهلونهمین سال درگذشت استاد محمد معین که از صفحه اینستاگرام موسسه پژوهشی میراث مکتوب پخش شد با ارائه گزارشی درباره آثار استاد بر این نکته تاکید کرد که تمام فیشهای وی برای فرهنگنویسی محفوظ است.
فرزند استاد همچنین معین درباره اجازه انتشار آثار پدرش، گفت: ناشران متفرقهای هستند که حتی حالا هم که نیمقرن از درگذشت استاد میگذرد، هنوز هم بیهیچ اجازهای در حال چاپ فرهنگ معین هستند و عجیب آنکه آن شش جلد در یک، دو یا سه جلد چاپ کردهاند که طبیعتا این کار سبب میشود اغلاط یا نواقص آن به نام مولف نوشته و این به نام او لطمه میزند.
او ضمن ابراز خوشحالی از تبدیل خانه استاد معین و زندهیاد محمدعلی امیرجاهد به خانهموزه و برپایی کلاسهای موسیقی در خانه امیرجاهد و کلاسهای ادبی در خانه معین، به ذکر خاطرهای از پدر پرداخت و گفت: وی روزی حدود هجده ساعت کار میکرد. وقتی در سنین دبیرستان بودم، کتاب «ایران از آغاز تا اسلام» نوشته رومن گیرشمن را ترجمه میکرد. من گفتم ترجمه کار آسانی است که او جواب داد اتفاقا سختتر است چون باید زبانِ مبدأ و مقصد و از آن مهمتر اصطلاحات را بدانی و طوری برگردانی که چیزی نه کم و نه زیاد شود. و مرا قانع کرد که ترجمه از تالیف سختتر است. دکتر معین زبانهای فرانسه و انگلیسی و عربی و پهلوی را میدانست و از آنها هم ترجمه میکرد و هم به این زبانها مقاله مینوشت.
پشتکار در زمینه تصحیح متون و فرهنگنویسی
«علی اشرف صادقی» از شاگردان استاد معین، درباره استاد خود، گفت: مرحوم معین چندین ویژگی داشت که از جمله پشتکار زیادی در زمینه تصحیح متون و فرهنگنویسی و مسائل ادبیات فارسی داشت.
این عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه داد: استاد معین در تصحیح متون بسیار دقیق تصحیح میکرد. یک نمونهاش، «چهارمقاله» است که علامه محمد قزوینی در سال ۱۹۲۷ در لایدن چاپ کرده بود را با نسخه مقابله کرد و تعلیقات قزوینی را با یادداشتهای استاد مینوی و نفیسی و دیگر بررسی کرد و در یک مجلد قطور در حدود سال ۱۳۳۶ منتشر شد که بعدها هم به چاپهای دیگر رسید. نمونه دیگر، تصحیح «جوامع الحکایاتِ» عوفی است که یک باب آن را در زمان حیات خود به چاپ رساند و دو باب دیگر را خانم مهدخت معین چاپ کرد. اثری که اگر میماند یک تصحیح معتبر از این اثر بهدست میداد. همچنین رساله دکتریاش با عنوان «مزدیسنا و تاثیر آن در ادبیات پارسی» را بسیار دقیق نوشت و بعدها گسترش داد و یک جلد در زمان حیات و جلد دوم پس از مرگش چاپ شد. او البته در دستور زبان فارسی هم جستوجوهای بسیار کرد.
صادقی همچنین از لغوی بودن استاد معین هم سخن گفت و افزود: استاد حواشی بر برهان قاطع نوشت که در سالهای ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۵ در چهار جلد انتشار یافت که بسیار مغتنم بود. و در سال ۱۳۴۲ هم ذیلی بر آن نوشت. او از سالها پیش یادداشتهایی جمع کرد برای تدوین فرهنگ فارسی شامل فرهنگ مفصل، فرهنگ توسط و فرهنگ مختصر. من هم وقتی سال سوم دانشکده بودم، دکتر معین یک روز بعد از کلاس صدایم کرد و گفت عصر بیا سازمان لغتامه با ما کار کن. آن موقع موسسه لغتنامه نبود، سازمان لغتامه نام داشت. دو سال در آنجا کار کردم و در همان ابتدا هم تدوین حرف «گ» را به من دادند.
استاد معین و بهترین استفاده از وقت
این عضو شورای عالی علمی مرکز دایرهالمعارف بزرگ اسلامی درباره وجوه اخلاقی دکتر معین اظهار کرد: بهترین استفاده را از وقت میکرد. او هیچ فرصتی نداشت که یک دقیقه از وقتش را هم برای بحث درباره مسائل متفرقه بگذارد و بهاصطلاح اختلاط کند. گاهی که به او رجوع میکردیم و برای کار لغتنامه سوالی مطرح کنیم، میگفت سوالات مربوط به لغتنامه را از آقای پروین گنابادی بپرسید. بسیار امانتدار بود و دوستانش را از یاد نمیبرد. هرکسی به او یادداشتی میفرستاد به نام خودش در برهان قاطع چاپ کرد.
صادقی درباره فرهنگ استاد معین بیان کرد: او موفق شد در زمان حیات، چهار جلد فرهنگ متوسط را منتشر کند که پس از او در شش جلد نهایی شد اما اجل مهلتش نداد که فرهنگ مفصل و مختصر را هم بنویسد. ای کاش کسانی از اهل لغت پیدا میشدند و یادداشتهای استاد را مدون میکردند. چون در آن زمان، جز لغتامه دهخدا که نیمهکاره بود و فرهنگ عمید که برای عموم بود، فرهنگ دیگری در دسترس نبود. و این فرهنگ کار را راه میانداخت.
استاد محمد معین، سیزدهم تیر ۱۳۵۰، پس از هشتماه و چهارروز اغمای ناشی از سکته مغزی، در پنجاهوسه سالگی دار فانی را وداع گفت و در آستانه اشرفیه به خاک سپرده شد.