شوشان - احمد عبادی‌نیا (دغاغله):
طبق آمار و اطلاعات ارائه شده،پدیده ی قتلهای ناموسی در تمام شهرهای ایران بخصوص در استانهایی که ازشکل جامعه سنتی در معیشت خود پیروی دارند بیشتر مشاهده می شود.
در یک تقسیم‌بندی کلی ،قتلهای ناموسی را می‌توان به دو دستهٔ درون‌خانوادگی و برون‌خانوادگی تقسیم کرد.
قتلهای
درون‌خانوادگی.
شامل به قتل رساندن فرد یا افرادی از اعضای خانواده توسط سایر اعضای همان خانواده، به تنهایی یا با مشارکت افراد بیگانه است.
اما قتلهای برون‌خانوادگی.
قتل‌هایی هستند که با انگیزهٔ انتقام جویی از متجاوزان به نوامیس وتوسط فرد مورد تجاوز قرار گرفته یا خانوادهٔ او انجام می‌شوند.
قتلهای ناموسی در جامعه ایران به‌ویژه در مناطق سنتی،ودر میان تمام اقوام ایران از گذشته وجود داشته است و معمولا قربانیان این‌گونه قتل‌ها ناموسی درون خانوادگی معمولا دختران ازدواج نکرده ای هستند که توسط پدریا برادرشان کشته می‌شوند یا زنان متأهلی که توسط شوهر، برادر یا پدر خود به قتل می‌رسند.
در بسیاری از قتل های ناموسی تنها یک سوءظن عامل قتل است. سوء ظنی که در بسیاری از موارد ناشی از توهم و بدبینی است و در نهایت هم به اثبات نمی رسد.
قریب به اکثر افراد مقتول در قتلهای ناموسی ، قبل از بروز این اتفاق، توجهی به حساسیتها و ارزشهای حاکم بر جامعه خودرا ندارند و رسوم وفرهنگ متداول جامعه خویش را زیر پا گذاشته یا اقدامشان منجر به بی‌آبرویی خانواده سنتی خودمی شود.
به عقید جامعه شناسان درایران، این جنس قتلهای ناموسی که عامل اصلی‌شان ترس از بی‌آبرویی و برپایه روابط عاشقانه خارج از ضوابط فرهنگی است، در جوامع سنتی بیشتروجود دارد، اما خوشبختانه امار این پدیده رو‌به‌کاهش می باشد.
یافته‌های پژوهش این جامعه‌شناسان هم نشان می‌دهد در میان قاتلان، وابستگی به ایل و طایفه، پایگاه اجتماعی، خرده‌فرهنگ خشونت، نگرش به زن و حمایت بزرگان طایفه از این قتل‌ها،از دلایل مؤثراین حوادث می باشد.
طبق امارهای ارائه شده سازمان پزشکی قانونی کشوردرسال1398امار نزاعها وقتل زنان درکل کشور به ترتیب استانها:
1-استان تهران با35934مورد
2-استان خراسان رضوی با18869مورد
3-استان اصفهان با14480مورد
4- استان اذربایجان شرقی با9909مورد
5-استان البرز با9571مورد
6-استان فارس با9561مورد
7-استان مازندران با7895مورد
8-استان گیلان با7327مورد
9_استان کرمان با7162مورد
10-استان اذربایجان غربی با6838مورد
11-استان خوزستان با6297مورد
امارهای فوق درواقع باتوجه به بالابودن آمار قتل در شهرهای توسعه یافته نسبت به شهرهای کمتر توسعه یافته، نظریه، سنتی بودن ساختارجامعه وعامل مؤثر در قتلهای ناموسی راکم رنگ می کند.
اما جدیدا جامعه‌شناسان درایران براین باور هستندکه تغییرات فرهنگی درجامعه ایرانی راعامل محرک ومؤثر درچنین حوادثی می دانند.
در واقع قتل دختر ۱۳ساله تالشی به ظن ارتباط با مرد نامحرم انعکاس پولاریزه شدن جامعه یا تضاد بین دو گفتمان سنت و مدرنیته است که این نگاه های متضاد و آشتی ناپذیر درباره یک واقعیت مشخص اجتماعی، باعث کم رنگ شدن وجدان جمعی یا شعور متعارف در جامعه شده است.
در نهایت با تمام تفاسیر فوق سئوالی پیش می آیدکه چگونه می توان مانع ازبروز چنین حوادث وحشتناکی شد؟
درپاسخ به این پرسش باید در دو سطح نهادهای مدنی و قانونی توجه داشت.
در مرحله اول نهادهای رسمی وظیفه دارند بااعمال قانون ومجازات کیفری بازدار نده وهمچنین از طریق آموزش درسطح جامعه با استفاده از تمام امکانات رسانه ایی وآموزشی ازبروز چنین حوادثی باید جلوگیری کرد.