در روزهای گرم اواخر بهار و تابستان همه به دنبال منطقه‌ای می‌گردند که آب و هوای خنک، امکانات اقامتی مناسب خانواده و رستوران‌هایی با غذای خوب داشته باشد و البته طبیعتی که بتوان اندکی در آن قدم زد. ارومیه ترکیبی از تمام این مولفه‌هاست، شهری که هم نشانی از تاریخ دارد، هم خنکای آب و هوا و هم طبیعتی بکر و جذاب.
جاذبه‌های تاریخی
کلیسای ننه مریم که در خیابان امام خمینی شهر ارومیه قرار گرفته، از کلیساهای تاریخی ایران است. می‌گویند زمانی این بنا آتشکده زرتشتیان بوده، سه موبد روزی در حین عبادت ستاره‌ای را می‌بینند که به سمت بیت‌المقدس حرکت می‌کند، آنها این ستاره را نشانه‌ای از نوزادی نجات‌دهنده می‌بینند و به سمت بیت‌المقدس می‌روند. در بازگشت به ارومیه این سه موبد کلیسا را جایگزین آتشکده کرده و خود نیز به دین مسیحیت می‌گروند. در زمان بازدید از این کلیسا به تابلویی برمی‌خورید که بر آن نوشته شده: «نعلینت را از پاهایت بیرون کن؛ زیرا مکانی که در آن ایستاده‌ای، زمین مقدس است.» بد نیست بدانید که این عبارت آیه‌ای از سوره مبارکه «طه» است.
کلیسای پطرس پولیس از دیگر جاذبه‌های گردشگری است که در هشت کیلومتری شهر ارومیه قرار گرفته. گفته می‌شود ساخت کلیسا به قرن هشتم میلادی بازمی‌گردد و از این رو از قدیمی‌ترین کلیساهای آشور است که به اسم پطرس پولیس از حواریون عیسی نام‌گذاری شده است. در آن زمان بیمارستان و کتابخانه‌ای هم در کنار آن ساخته بودند که این روزها از مجموعه بناها، جز کلیسا چیزی باقی نمانده و تزئیناتش نیز از بین رفته است. با این حال هنوز هم کلیسا جاذبه خود را برای گردشگرانی که به این منطقه می‌آیند دارد و همه می‌خواهند عکسی با بنای پطرس پولیس داشته باشند.
ساختمان شهرداری ارومیه گرچه قدمتش چندان زیاد نیست و از عمر آن ۱۰۰ سال هم نمی‌گذرد اما از بناهای جذاب و دیدنی این شهر است. مانند بسیاری از ساختمان‌های شهرداری در شهرهایی مانند تبریز و رشت، ساخت این بنا هم به دوران پهلوی اول بازمی‌گردد. این ساختمان در دوران جنگ جهانی دوم آسیب دید و پس از آن نیز فراز و نشیب‌های فراوان در این سرزمین شامل حال آن شده است. ساختمان شهرداری و بلدیه در خیابان انقلاب قرار دارند و در یک شهرگردی می‌توان آن را به‌عنوان یکی از گزینه‌های اصلی گنجاند.
یخچال دوقوز پله از دیگر بناهای تاریخی شهر است که قدمتش به دوره قاجار می‌رسد. در زبان آشوری دوقوز را هدیه و پیشکش معنا می‌کنند. این یخچال هم توسط حاکم وقت ایجاد شده بود تا بتواند نیاز مردم را به آب سالم برآورده سازد. با این حال از آنجا که در زبان ترکی دوقوز به ۹ معنا می‌شود گاهی به آن یخچال ۹ پله هم می‌گویند.
دریاچه ارومیه چندان مشهور است و بزرگ که جایی برای جلوه‌نمایی مارمیشو نمی‌ماند. با این حال این دریاچه که در اثر زلزله و بسته شدن مسیر آب شکل گرفته، یکی از جلوه‌های زیبای طبیعت در ارومیه است و البته دسترسی به آن نیز چندان دشوار نیست. این دریاچه ۵ هکتار است و عمق آن هم گاه به ۵۰ تا ۶۰ متر می‌رسد و ماهی‌های قزل‌آلای آن طرفداران بسیار دارد. برای رفتن به دریاچه باید از میدان مدرس شهر ارومیه به سمت غرب حرکت کنید. با گذر کردن از روستاهای پسان و بانی و هلانی به روستای مارمیشو می‌رسید و در آنجا است که می‌توانید دریاچه مارمیشو را ببینید و یک روز متفاوت را کنار آن بگذرانید. در مسیرتان به سمت دریاچه از میان اقوام عشایر و زنبورداران می‌گذرید که می‌توانید محصولات دامی و عسل طبیعی را از آنها بخرید.
در ارومیه مانند بسیاری از مناطق ایران، از انواع و اقسام بوم‌گردی‌ها خبری نیست. گزینه‌ای که برای اقامت دارید هتل یا هتل‌آپارتمان‌هاست که می‌توانید آنها را انتخاب کنید. قیمت‌ها هم از اتاق دو نفره با هزینه ۸۶۶ هزار تومان تا ۲۲۰ هزار تومان متغیر است.
سوغات و صنایع‌دستی
اولین گزینه‌ای که برای سوغات ارومیه به ذهن می‌رسد، نقل این شهر است که در انواع و اقسام مزه‌ها مانند بیدمشک و زعفرانی و... تهیه می‌شود و در آن انواع مغزها را هم به کار گرفته‌اند. حلوای هویج دیگر سوغات این شهر است که ترکیبی از هویج، شیره انگور و شکر است. از دیگر حلواهای معروف این شهر از حلوای گردو می‌توان نام برد که باز هم مشابه حلوای هویج طبع گرمی دارد.
از آنجا که طبیعت با ارومیه و مردمانش دست و دلبازانه رفتار کرده در این شهر انواع عرقیجات از گیاهان تهیه می‌شود که می‌توان از جمله آنها از گلاب، بومادران، خاکشیر، کاسنی، شاتره، مرزه، کلپوره و... نام برد. در سفرتان به ارومیه از نان‌های سنتی این شهر غافل نشوید که می‌توان به مواردی مانند جزلاچره (آرد وپیاز و دنبه)، یخاچره(آرد گندم و شیر) و تاواچره(آرد گندم، آب و گردو) اشاره کرد. اگر می‌خواهید از ارومیه سوغاتی بخرید بهتر است سراغ گلیم و جاجیم‌های این شهر را بگیرید. سفالگری، منجوق‌دوزی و وسایل چوبی از دیگر سوغات این شهر هستند اما اگر قصد دارید سوغاتی نفیس از این شهر تهیه کنید سراغ فرش را بگیرید. در بازار ارومیه می‌توانید فرش‌هایی را که در شهرهای اطراف مانند بوکان، شاهین دژ، خوی و تکاب بافته شده‌اند بخرید که در سطح بین‌المللی هم شناخته شده‌اند.