تابناک گیلان / اعسار به معناى ناتوانی از پرداخت است و به کسی که ناتوان از پرداخت باشد معسر میگویند.
انواع اعسار :
اعسار از پرداخت هزینهی دادرسی:
براى طرح دعوا در دادگاه خواهان بايد هزينه ى دادرسى پرداخت كند که به تناسب نوع دعوا و خواسته این هزینه متفاوت است.
مطابق قانون آیین دادرسی مدنی، معسر از هزینهی دادرسی کسی است که به واسطهی عدم کفایت دارایی یا عدم دسترسی به مال خود به طور موقت قادر به پرداخت آن نیست.
بنابراين هركس كه بخواهد اقامه ى دعوا كند و امكان پرداخت هزينه ى دادرسى را نداشته باشد ميتواند با ارائه ى دادخواست اعسار در صورت پذيرش دادگاه از پرداخت هزينه به طور موقت معاف شود.
چنانچه معسر در دعوا پیروز شود و حکم به نفع او صادر شود و از اعسار خارج شود، هزینههای دادرسی از او دریافت خواهد شد.
همچنين در صورت اثبات اعسار فرد حق داشتن وکیل معاضدتی و معافیت موقت از پرداخت حقالوکاله را نيز خواهد داشت.
اعسار از پرداخت محکومبه:
محكوم به مالى ست كه دادگاه نسبت به پرداخت ان حكم صادر كرده (مثلا دیه، ضرر و زیان ناشی از جرم، داشتن بدهی به دیگری و … )
مطابق قانون جدید نحوهی اجرای محکومیتهای مالی معسر از پرداخت محكوم به کسی است که به دلیل نداشتن مالی، قادر به پرداخت دیون و بدهیهای خود نیست. البته عدم قابلیت دسترسی به مال نیز در حکم نداشتن مال است و اثبات این مورد نیز با خود بدهکار است.
در صورت اثبات اعسار چنانچه فرد مدیون بتواند بدهیهای خود را اقساطی پرداخت کند، دادگاه با ملاحظهی وضعیت این فرد مهلت مناسبی برای پرداخت میدهد یا حکم میدهد که این فرد بدهی را به صورت اقساطی پرداخت نماید.
نحوه ى ارائه ى دادخواست اعسار
ادعای اعسار را میتوان با دادخواست جداگانه یا ضمن دعوای اصلیای که اقامه شده مطرح کرد.
ومرجع رسیدگی به ادعای اعسار چه اعسار از پرداخت هزینهی دادرسی باشد و چه اعسار از پرداخت بدهی ، با دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی نخستین به دعوای اصلی را دارد یا در ابتدا به آن رسیدگی کرده است . دادخواست اعسار در اعسار از پرداخت هزينه ى دادرسى به طرفيت خوانده (كسى كه ميخواهيم عليه وى اقلمه دعوا كنيم) و در اعسار از محكوم به بايد به طرفیت محکومله (کسی که حکم به نفعش صادر شده است) باشد.
طرق اثبات اعسار:
براى اثبات اعسار فرد باید صورت کلیهی اموال خود را به طور مشروح به همراه فيش حقوقى يا توضيح درمورد نحوه ى درامدش را به دادخواست ضميمه كند همچنين ميتواند شهادتنامهی کتبیِ حداقل دو شاهد که نسبت به وضعیت زندگی فرد اطلاع کافی داشته باشند را نيز ضميمه كند و يا شاهدان را به دادگاه معرفى نمايد.
آرزو رضوی- کارشناس مسائل حقوقی/